Cz. 1.: Adwent i Boże Narodzenie w pieśniach maryjnych

Na jednym z konkursów recytatorskich, któremu się przysłuchiwałam, uczniowie prezentowali wybrane przez siebie teksty.
Komisja oceniająca występy zwróciła uczestnikom uwagę na to, że większość z nich wybierała fragmenty wierszy – nawet krótkich – które z powodzeniem można było przedstawić w całości. Jeden z jurorów powiedział, że to chyba znak czasu i młodzi ludzie są „pokoleniem fragmentu”. Z jednej strony tempo życia poniekąd zmusza nas do tego, by wybierać fragmenty zamiast całości. Z drugiej zaś kontakt z fragmentem może zachęcić do poznania całości…

Fragmentaryzacja jest też obecna w kościele. I to znów coś dobrego, bo kontakt z fragmentami Biblii inspiruje do dalszej lektury. Podobnie rzecz ma się z pieśniami. Podczas mszy czy nabożeństw na ogół słyszymy ich fragmenty. Często nie zdajemy sobie jednak przy tym sprawy z tego, że dana pieśń liczy kilka zwrotek więcej ponad te, które znamy! Rzadko również zastanawiamy się nad historią utworów.
W tym cyklu nadrobimy zaległości, ponieważ będziemy przyglądać się bliżej wybranym pieśniom maryjnym. Zacznijmy od utworów adwentowych i bożonarodzeniowych.

Adwent z Maryją

Dwudziesty wiek obfitował w pieśni układane przez kapłanów. Ksiądz Wiesław Kądziela (ur. 1943), zanim został duchownym, zdobył tytuł magistra muzykologii. Swoimi zdolnościami muzycznymi dzielił się z Kościołem, tworząc znane i cenione
przez wiernych pieśni. Wśród nich znajduje się m.in. utwór „Panie dobry jak chleb”,
który pełnił rolę hymnu kongresu eucharystycznego w 1987 r. Warto wymienić także tytuły „Bóg nad swym ludem (zmiłował się)”, „Abyśmy byli jedno” oraz adwentową pieśń „Oto Pan przybywa”.

W klimat tej ostatniej wpisuje się maryjna pieśń „Błogosławiona jesteś, Maryjo”:

Błogosławiona jesteś, Maryjo
i wywyższona przez Pana.
On wielkie rzeczy w Tobie dokonał.
Niepokalana.

Ty, któraś Słowo z wiarą przyjęła,
by w Tobie Ciałem się stało.
Zrodziłaś światu Jutrzenkę Nową,
Przedwieczną Światłość.

Bądź nam obroną, Bogarodzico,
gdy się błąkamy w ciemności.
Do światła wiary prowadź na nowo,
drogą świętości.

W 2017 r. Konferencja Episkopatu Polski zatwierdziła dokument zwany instrukcją o muzyce kościelnej. Bieżące wytyczne i wskazówki są przekazywane (organistom i innym osobom odpowiedzialnym za oprawę muzyczną) podczas spotkań, szkoleń i rekolekcji organizowanych przez komisje do spraw muzyki kościelnej (ks. Kądziela przez lata pracował jako członek takiej komisji). Jedno z zaleceń podkreśla, że pieśni śpiewane podczas mszy i nabożeństw powinny być zgodne z aktualnym okresem liturgicznym. Pojawił się także apel o to, by w okresie Adwentu, kiedy to przychodzimy na roraty, czyli msze wotywne o Najświętszej Maryi Pannie, śpiewać adwentowe pieśni maryjne. Szczególnie polecany jest utwór „Błogosławiona jesteś, Maryjo”. Zwłaszcza jego pierwsza zwrotka jest zalecana do śpiewania w przypadającą na okres Adwentu (8 grudnia) uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, ze względu na celebrowaną wówczas tajemnicę dnia.

Patrycja Pierzynka