W Polsce temat Montichiari–Fontanelle budzi wiele emocji, szczególnie w okresie ok. 8 grudnia, kiedy budzą się dyskusje wokół nabożeństwa Godziny łaski. Poprosiliśmy o komentarz kanclerza kurii diecezjalnej w Brescii we Włoszech, do której przynależy kościół w Fontanelle. Ksiądz Marco Alba od 2013 jest delegatem biskupa Brescii, ks. Pierantonia Tremolady, ds. kultu maryjnego w Fontanelle. Zna on doskonale okoliczności zdarzeń w Fontanelle oraz życie Pieriny Gilli, wizjonerki.
Co oznacza „non constat de supernaturalitate” z komunikatu kurii diecezjalnej w Brescii w sprawie Fontanelle? Czy należy to traktować jako ostateczne orzeczenie?
Mamy tu do czynienia ze wstrzymaniem się od wydania ostatecznego orzeczenia, jako że na chwilę obecną, w porozumieniu z Biskupem Brescii i Kongregacją Nauki Wiary, wciąż zgłębia się złożone okoliczności całego wydarzenia w Fontanelle i nadal w toku są badania, które wznowiono w diecezji Brescia w 2013 roku. Nowy etap badań odnosi się do dwóch odrębnych aspektów: wiarygodność i cnoty zmarłej w 1991 r. Pieriny Gilli, doznającej domniemanych objawień, a także analiza pod względem doktrynalnym i teologicznym zbioru wiadomości o domniemanych objawieniach, opublikowanego w całości po raz pierwszy w 2014 r. pod tytułem „Diari” (Dzienniki) nakładem wydawnictwa Ares z siedzibą w Mediolanie.
Co się tyczy pierwszego z powyższych aspektów badań, prace badawcze dobiegły końca w 2017 r. wraz z wysłaniem do Rzymu obszernej dokumentacji odnoszącej się do całego dochodzenia diecezjalnego przeprowadzonego w Brescii w 1947 r. w sprawie Pieriny Gilli, które zakończyło się negatywnym orzeczeniem, podważając wiarygodność i równowagę psycho-fizyczną Pieriny. To na podstawie tego jednego dochodzenia wydano orzeczenie: „non constat de supernaturalitate”. Nowe badania o charakterze sądowo-procesowym, psychologicznym i farmakologicznym z pewnością skłaniają się ku odmiennemu stanowisku w sprawie Pieriny Gilli. Dzięki nim ponownie rozpatrzono ludzką i duchową naturę Pieriny, jak również prawdziwość treści „Diari” (Dzienników).
Drugi aspekt badań, nigdy niewdrożony w Diecezji w obrębie całego zbioru wiadomości, zainicjowano w 2020 r. po konsultacji z teologiem i ekspertem w dziedzinie mariologii. W związku z jego sprawozdaniem, w którym uznał duchową wartość życia Pieriny i jej osobliwych doświadczeń mistycznych, idąc za radą samego teologa oraz w porozumieniu ze Stolicą Apostolską, w lipcu 2022 r. została powołana do życia przez naszego Biskupa międzynarodowa Komisja naukowo-teologiczna (z rozmaitymi kompetencjami w zakresie mariologii, dogmatyki, duchowości, sakramentalności i eklezjologii). Komisja ta, rozpocząwszy swoje prace badawcze we wrześniu 2022 r. w Rzymie, ma za zadanie wspomóc naszego Biskupa oraz Stolicę Apostolską w niełatwym rozeznaniu mającym na celu zaklasyfikowanie owych wiadomości jako osobiste doświadczenia mistyczne (objawienia o charakterze prywatnym) lub jako objawienia o charakterze publicznym, zasługujące na rozpowszechnianie ich na całym świecie ze względu na uniwersalne znaczenie treści.
Jak rozumieć zmieniające się orzeczenia biskupów co do objawień w Fontanelle?
W zasadzie zmiany w orzeczeniach zaszły całkiem niedawno, a wiąże się to z rozważaniami historyczno-duszpasterskimi i postępującymi badaniami w sprawie Pieriny Gilli.
Należy przede wszystkim odróżnić orzeczenie w sprawie domniemanych objawień od osądu na temat uznania kultu publicznego w Fontanelle.
Jeśli chodzi o uznanie kultu, sytuacja uległa radykalnej zmianie od 2001 r., kiedy to biskup Sanguineti, po zasięgnięciu opinii Kongregacji Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów oraz zważywszy na nieustanną obecność tysięcy pielgrzymów w Fontanelle, postanowił uznać i uregulować maryjny kult publiczny w miejscowości Fontanelle. Od 2001 r. kult publiczny, niegdyś zakazany na mocy dekretu biskupa Forestiego, uznawali i regulowali również kolejni biskupi (Monari i Tremolada) za pośrednictwem specjalnych rejestrów diecezjalnych. Uznanie kultu osiągnęło punkt szczytowy wraz z zatwierdzeniem sanktuarium diecezjalnego 7 grudnia 2019 roku.
Co się tyczy orzeczenia w sprawie domniemanych objawień, ocenę dokonaną po przeprowadzeniu dochodzenia diecezjalnego w 1947 r. w sprawie Pieriny Gilli aż do 2013 r. uznawano za pewnik i nigdy nie rozpatrzono jej ponownie. Uznanie Pieriny za niewiarygodną i niezrównoważoną na poziomie psycho-fizycznym zawsze pociągało za sobą negatywne opinie co do domniemanych objawień. Takie stanowisko przedstawiano nieustannie Stolicy Apostolskiej aż do 2013 roku.
Po 2013 r. biskupi Monari i Tremolada postanowili rozpocząć nowe prace badawcze, zważywszy na rozpowszechnianie się kultu Róży Duchownej (zwłaszcza w Ameryce Południowej i Środkowej) oraz na liczne zgłoszenia o uzdrowieniach fizycznych i duchowych za wstawiennictwem Róży Duchownej, które docierały do diecezji. Na podstawie tych nowych badań biskupi Brescii ostrożniej podchodzili do tematu objawień, wstrzymując się od wydania ostatecznego orzeczenia.
Jakie znaczenie ma podniesienie kaplicy w Fontanelle do rangi sanktuarium?
Z jednej strony wzięto pod uwagę nieustanną obecność pielgrzymów przybywających do Fontanelle (przed pandemią około sto tysięcy pielgrzymów rocznie, z czego 40% z zagranicy) oraz obowiązek biskupa polegający na otaczaniu tych pielgrzymów i kultu w Fontanelle troską. Z drugiej strony postępujące badania w sprawie Pieriny i pozytywny wynik pierwszych prac badawczych bez wątpienia zachęciły biskupa Tremoladę do ustanowienia sanktuarium, aby pielęgnować dary łaski i krzewić życie sakramentalne in loco (tj. na miejscu). Wyniesienie kaplicy do rangi sanktuarium, co nastąpiło w porozumieniu ze Stolicą Apostolską, nie wiąże się w żadnym wypadku z uprzedzeniem czy przyspieszeniem wydania orzeczenia w sprawie domniemanych objawień. Doszło do tego zgodnie z porządkiem prawa kanonicznego przewidzianym dla zatwierdzenia sanktuarium diecezjalnego.
Na koniec proszę Księdza o osobistą refleksję na temat powyższego ustanowienia sanktuarium. Czy miał Ojciec okazję poznać Pierinę Gilli?
Ustanowienie sanktuarium oraz mianowanie niżej podpisanego Rektorem pozwoliło nam na skuteczniejsze krzewienie kultu i życia sakramentalnego z korzyścią dla wielu wciąż przybywających pielgrzymów, a wszystko to pomimo trudności związanych z pandemią. Ponadto, przyczyniło się to do rozpowszechnienia kultu Róży Duchownej w naszej diecezji Brescia, gdzie nadal żywiono pewne uprzedzenie do tego zagadnienia z powodu negatywnych opinii wydawanych przez władze aż do 2001 roku. Co więcej, jest to miejsce modlitwy i zawierzenia dla osób oddanych Bogu, Włochów i ludzi z całego świata, zgodnie z pragnieniami powierzonymi Pierinie przez Różę Duchowną.
Osobiście nigdy nie poznałem Pieriny Gilli, ale znam osoby, które miały z nią styczność. Poznałem jej zmarłą już siostrę, która była obecna na uroczystości ustanowienia sanktuarium i bardzo się wtedy rozczuliła. Wszyscy ci, którzy poznali Pierinę, mówią, że była to osoba bardzo pokorna i prosta, pokładająca wielką ufność w Bogu i Maryi.
Tłumaczenie Miłosz Staszewski
