Skorpion

Skorpiony, według autora biblijnego, upodobały sobie za miejsce zamieszkania pustynne tereny, zwłaszcza te, które przemierzać mieli Izraelici w drodze do Ziemi Obiecanej. Mojżesz przypomina w Księdze Powtórzonego Prawa, że to przed ich jadem strzegł Bóg Izraela (Pwt 8, 15). Pustynia jako teren nieprzyjazny człowiekowi była doskonałym miejscem dla skorpionów i innych jadowitych zwierząt. Księgi mądrościowe przedstawiają skorpiona jako symbol kłopotów i wielkich zmartwień. Syracydes zwraca uwagę, że ten, kto bierze sobie za żonę kobietę „niegodziwą”, to tak jakby „uchwycił garścią skorpiona” (Syr 26, 7). Przestrzega zatem wszystkich przed podjęciem zobowiązań wobec kobiety o marnej reputacji. Podobną aluzję czyni jeszcze w 39. rozdziale, gdzie wskazuje na skorpiony i żmije jako zwierzęta stworzone przez Boga na zagładę ludzi nikczemnych, które tylko czekają na rozkaz swego Stwórcy, by zaatakować wskazanego delikwenta. W Nowym Testamencie skorpiony pojawiają się również w negatywnym kontekście. Jezus wskazywał, że przekazał uczniom „władzę stąpania po wężach i skorpionach” (Łk 10, 19), a więc nieograniczone niczym możliwości, których nie są w stanie zmniejszyć siły demoniczne. Skorpiony, według autora biblijnego, upodobały sobie za miejsce zamieszkania pustynne tereny, zwłaszcza te, które przemierzać mieli Izraelici w drodze do Ziemi Obiecanej. Mojżesz przypomina w Księdze Powtórzonego Prawa, że to przed ich jadem strzegł Bóg Izraela (Pwt 8, 15). Pustynia jako teren nieprzyjazny człowiekowi była doskonałym miejscem dla skorpionów i innych jadowitych zwierząt. Skorpiony (Scorpiones) to duża grupa lądowych zwierząt z gromady pajęczaków. Opisano ponad 2000 gatunków skorpionów zamieszkujących wszystkie cieplejsze rejony świata. Zamieszkują one rozmaite środowiska, ale szczególnie pospolite są na terenach suchych i pustynnych. Charakterystyczny wygląd zawdzięczają posiadaniu pary kleszczy na końcu tak zwanych nogogłaszczek oraz odwłokowi zakończonemu tak zwanym telsonem, czyli przekształconym ostatnim segmentem ciała. Telson zawiera gruczoły jadowe i zakończony jest ostrym kolcem, służącym zwierzęciu do atakowania ofiary i wprowadzania jadu do jej ciała. Skorpiony to zwierzęta drapieżne, polujące na wszelkie mniejsze od siebie ofiary. Duże gatunki skorpionów potrafią zabijać i zjadać także małe ptak i ssaki, na przykład myszy. Jeśli chodzi o rozmiary ciała, skorpiony są mocno zróżnicowane. Najmniejsze gatunki mają zaledwie 1,5 centymetra długości, a największy znany gatunek, zamieszkujący Indie Heterometrus swammerdami, mierzy około 23 centymetrów. W dawnych epokach geologicznych istniały o wiele większe gatunki: kopalny Bronchoscorpio przekraczał metr! Skorpiony rozmnażają się w sposób żyworodny, a samica przez dość długi okres (u niektórych gatunków ponad 18 miesięcy, choć zwykle tylko około 30 dni) opiekuje się młodymi, karmiąc je i nosząc na grzbiecie. Jako zwierzęta jadowite i stosunkowo agresywne, skorpiony owiane są złą sławą, stąd ich biblijne znaczenie jako symbolu wrogiego ludziom świata. W rzeczywistości tylko nieliczne gatunki potrafią zagrozić życiu człowieka, ale ukłucie nawet tych mniej groźnych jest bardzo bolesne i nieprzyjemne. Mieszkańcy Izraela spotykali się także z gatunkami naprawdę groźnymi, zdolnymi zabić ukłuciem dorosłego człowieka. W Izraelu bardzo pospolitym gatunkiem jest skorpion Leiurus quinquestriatus, zamieszkujący chętnie ludzkie domostwa i budynki gospodarcze. Obecnie ukłucie tego gatunku na ogół nie jest śmiertelne dzięki dostępności opieki medycznej, ale w starożytności na pewno było inaczej i powodował on wiele ofiar. Groźne są też gatunki z rodzaju Androctonus, w tym mający złą sławę najgroźniejszego skorpiona świata, całkowicie czarny Androctonus crassicauda, występujący na Pustyni Arabskiej, a więc całkiem niedaleko Izraela. Ciekawostką jest to, że spośród dwudziestu wyróżnianych rodzin skorpionów tylko jedna, Buthidae, zawiera gatunki zdolne zabić człowieka. I trzeba trafu, jest to rodzina rozpowszechniona akurat na „biblijnych” terenach: Bliskim Wschodzie i w Afryce Północnej. Jacek Rakoczy