Duch Święty obdarzył ks. Józefa Kentenicha (1885-1968) charyzmatem ojcostwa. Jako gorliwy kapłan stał się on ojcem i wychowawcą dla ludzi różnego stanu, wieku oraz zawodu, jak też i wielorakich narodów i kultur. Był dla nich uosobieniem miłosierdzia i dobroci Boga. Ukazywał innym autentyczny obraz Boga Ojca. W czasach, w których wiele mówi się na temat zagubionego sensu ojcostwa, duchowego uzdrowienia człowieka i przywrócenia mu poczucia bezpieczeństwa, charyzmat założyciela Szensztatu stał się szczególnym darem dla Kościoła.
Instytut zakonny
Ojciec Kentenich miał moc pozyskiwania ludzkich serc dla ideału dziecięctwa bożego, naśladowania Chrystusa, dla życia w duchu ideału świętości na drodze przymierza miłości z Maryją. Założyciel pragnął, aby instytut zakonny założony 1 października 1926 roku odpowiedział na potrzeby dynamicznie rozwijającego się ruchu szensztackiego. Apostolat wśród świeckich stał się fundamentem powstania instytutu sióstr, określającym także charakter całej wspólnoty.
Zgodnie z wizją ojca Kentenicha świecki charakter założonego przez niego instytutu wynika z przyjętej formy więzi prawnej. Siostry nie składają ślubów, ale żyją duchem konsekracji. Na wzór Maryi poświęcają się całkowicie Chrystusowi, służąc Jego misji w czystości, ubóstwie i posłuszeństwie. W wewnętrznej wolności, z miłości ku Bogu i Maryi, decydują się na wierność instytutowi, aby pełnić dzieła apostolskie w służbie Kościoła. Siostry w swej formacji akcentują „pielęgnowanie ducha”, by osiągnąć coraz większą wolność wewnętrzną i głębiej jednoczyć się z Bogiem, a przez to trwać w wierności mimo tak minimalnych więzów prawnych. Oryginalna forma więzi ascetycznych, mająca formę aktu oddania się Matce Bożej, nazwanego w ruchu szensztackim „przymierzem miłości”, służy umocnieniu jedności z Bogiem i zabezpieczeniu więzi z instytutem.
Rodzinność to bardzo istotny rys życia wspólnotowego Szensztackiego Instytutu Sióstr Maryi. Bez niej trudno sobie wyobrazić dynamizm instytutu apostolskiego. Kryzys więzi w społeczeństwie oraz rozpad rodzin zainspirowały ojca Józefa Kentenicha do nadania wspólnocie sióstr wybitnie rodzinnego charakteru. Mądrość pedagoga, płynąca z otwarcia się na działanie Ducha Świętego, podyktowała założycielowi stworzenie w instytucie „wolnych” wspólnot, tzw. kursów. Ich oryginalność polega na tym, że siostry wstępujące w poszczególnych okresach do instytutu jednoczy przymierze miłości z Matką Bożą, przymierze miłości pomiędzy sobą oraz ideał kursowy, wytyczający specyficzną drogę naśladowania Maryi.
Ideał ten jednoczy członkinie ze sobą, mobilizuje do wzajemnej solidarności, czyni odpowiedzialnymi za siebie w modlitwie i w ofierze oraz inspiruje do dawania szczególnego wkładu apostolskiego przez dążenie do świętości na drodze ideału – w życie instytutu i Kościoła. Pełna życzliwości atmosfera, serdeczność i otwartość na siebie nawzajem to owoc zawieranego z Matką Bożą i pomiędzy sobą przymierza miłości. Prowadzi ono do głębokiej komunii osób we wspólnocie oraz tworzy środowisko, w którym dojrzewa osobowość każdej siostry i jej postawa wiary. Głębokie więzi międzyosobowe oraz doświadczenie rodziny i domu stanowią podstawę do budowania wspólnoty w wymiarze przyrodzonym i nadprzyrodzonym wśród tych, do których są posłane.
Piękno służby apostolskiej
Ojciec Kentenich kontemplował wielką godność Maryi – Matki Chrystusa. Podziwiał i zachwycał się Jej czystością i pięknem wewnętrznym. Rozważał miejsce i rolę Maryi w życiu Jezusa, w dziejach zbawienia i Kościoła. W swoim osobistym życiu doświadczał, że głęboka więź z Nią otwiera na przemieniające działanie Ducha Świętego. Z entuzjazmem głosił, że Ona, będąc naszą Matką, jest także naszą wychowawczynią. Ona stara się o to, byśmy były dojrzałymi i owocującymi członkiniami Kościoła. Patrząc na wielką rolę Maryi w dziejach świata, podkreślał, że każda kobieta wychowana według Jej wzoru również może odegrać znaczącą rolę w tym świecie, w którym jest obecna – w rodzinie, w Kościele i w społeczeństwie. Dzieło odnowy moralno-religijnej, która stanowi naczelny i charyzmatyczny cel ruchu szensztackiego, założyciel wiązał ściśle z duchowym rozwojem kobiety. To piękne zadanie – formację dziewcząt i kobiet – powierzył ojciec Kentenich Instytutowi Sióstr Maryi.
Zadanie sióstr
Przez swoją służbę apostolską siostry pomagają współczesnej kobiecie dostrzec jej wielką i niepowtarzalną godność. Inspirują do rozwoju kobiecości. Wolność serca i wrażliwość, czystość i piękno wewnętrzne, delikatność i serdeczność oraz duchowe macierzyństwo – to program zarówno pracy samowychowawczej sióstr, jak również formacji tych, do których są one posłane w swoim apostolacie: dziewcząt, kobiet i matek. Założyciel dostrzegał istotną rolę kobiety w dziele ewangelizacji świata, dlatego wielką wagę przywiązywał do takiego jej wychowania, aby była altera Maria – „drugą Maryją”, całkowicie oddaną służbie Bogu, Kościołowi i ludziom. Maryja chce iść w siostrach jako misjonarka i to posłannictwo spełniają siostry szensztackie pracujące na misjach w ponad 40 krajach. Maryja chce prowadzić wszystkich do Jezusa, wskazuje na „słońce” życia chrześcijańskiego – na Eucharystię. W szczególny sposób tej misji poświęcają się siostry kontemplacyjne – Siostry Adoracji Najświętszego Sakramentu. Maryja chce pomagać ludziom jako wychowawczyni i matka, a jest to zadanie każdej siostry szensztackiej niezależnie od tego, jaką pracę wykonuje: na uczelni, w biurze, w szkole, w przedszkolu, w katechizacji, w zakrystii, w duszpasterstwie rodzin, młodzieży i dzieci, w pralni, w kuchni, w szpitalu, w opiece nad chorymi w domach, jako organistka, w sprzątaniu czy też robieniu zakupów. Maryja chce także pójść w siostrach do miejsc obojętnych na Boga, do różnych środowisk pracy, a czyni to przez siostry eksternistki, pracujące na samodzielnych placówkach i najczęściej w stroju świeckim. Dewizą zaangażowania apostolskiego sióstr są słowa zaczerpnięte od św. Pawła: „Caritas Christi urget nos” wygrawerowane na broszce z wizerunkiem Matki Bożej, która jest elementem stroju. Oznaczają one – „Miłość Chrystusa przynagla nas” (2 Kor 5, 14).
Dar sanktuarium
Oryginalnym rysem maryjnej duchowości szensztackiej jest więź z sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej. Tytuł ten oznacza głęboką relację Maryi z Trójcą Świętą: jako Córy Boga Ojca, Matki Syna Bożego i Oblubienicy Ducha Świętego. Obecnie w świecie jest ponad 200 takich sanktuariów, a wszystkie są wierną kopią pierwszego, powstałego w Szensztacie (Niemcy) – pod względem wielkości, wyglądu zewnętrznego oraz architektury. Wokół sanktuariów, które są miejscami modlitwy i źródłem łask, gromadzą się wspólnoty ruchu szensztackiego, w tym także instytut sióstr. Przymierze miłości z Maryją, zawarte w dniu 18 października 1914 roku, jest fundamentem oraz stanowi o początku ruchu szensztackiego, jak również o początku sanktuarium jako miejsca łask. Każde sanktuarium szensztackie posiada własne przesłanie. W Polsce istnieje sześć takich sanktuariów szensztackich: w Świdrze, będące duchowym centrum polskiej prowincji sióstr i całego ruchu szensztackiego w naszym kraju, w Józefowie k. Warszawy, na Górze Chełmskiej w Koszalinie, w Bydgoszczy, w Rokitnicy oraz sanktuarium w Opolu – Winowie, które nosi nazwę Coenaculum – „Wieczernik” w nawiązaniu do ewangelicznego wydarzenia Zesłania Ducha Świętego, o którego wylanie wraz z Apostołami modliła się Maryja (por. Dz 1,14).
Droga małżeńska
Wokół sanktuarium Wieczernika, poświęconego w 1988 roku, znajduje się Droga Małżeńska, która została otwarta 6.10.2019 roku. Jest to nowy projekt duszpasterski obejmujący 15 stacji, ukazujących drogę rodziny. Inicjatywę skierowano do każdego oraz dano możliwość przemyślenia pewnego aspektu życia rodzinnego i małżeńskiego z pomocą opracowanych tekstów i cytatów z Pisma świętego. Twórcom Drogi Małżeńskiej przyświecała myśl o potrzebie wsparcia małżonków w realizacji ich powołania, a narzeczonych – w odkryciu jego istoty i jego głębi pod czułym okiem Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej.
Obecnie Winów – malowniczo położony na wzgórzu od południowej strony miasta, jest administracyjnie od 2017 roku dzielnicą Opola. W sanktuarium Wieczernika można doświadczyć szczególnej obecności Maryi wypraszającej dary Ducha Świętego i Jego światło w kształtowaniu „nowego człowieka” w sercach wszystkich, którzy do niego pielgrzymują. Obraz Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej z przeznaczeniem do sanktuarium został poświęcony 21.06.1983 roku na Górze św. Anny przez św. Jana Pawła II, podczas II pielgrzymki do ojczyzny.
Sanktuarium Wieczernika swoją nazwą i posłannictwem łączy się harmonijnie z parafią pw. Ducha Świętego. Kustoszkami sanktuarium są siostry szensztackie realizujące posłannictwo szensztackie odnowy moralno-religijnej w diecezji opolskiej. Siostry w swojej kaplicy posiadają od roku 2008 relikwie bł. Bartolo Longo, co nawiązuje do historycznego artykułu przeczytanego przez założyciela ruchu szensztackiego. Artykuł ten zainspirował go do zaproszenia Maryi, aby poprzez gorliwe ofiary, modlitwy i dążenie do świętości obrała sobie tron łask i uczyniła je na mocy przymierza miłości miejscem pielgrzymkowym.
Rodzinność to bardzo istotny rys życia wspólnotowego Szensztackiego Instytutu Sióstr Maryi. Bez niej trudno sobie wyobrazić dynamizm instytutu apostolskiego. Kryzys więzi w społeczeństwie oraz rozpad rodzin zainspirowały ojca Józefa Kentenicha do nadania wspólnocie sióstr wybitnie rodzinnego charakteru. Mądrość pedagoga, płynąca z otwarcia się na działanie Ducha Świętego, podyktowała założycielowi stworzenie w instytucie „wolnych” wspólnot, tzw. kursów. Ich oryginalność polega na tym, że siostry wstępujące w poszczególnych okresach do instytutu jednoczy przymierze miłości z Matką Bożą, przymierze miłości pomiędzy sobą oraz ideał kursowy, wytyczający specyficzną drogę naśladowania Maryi.
Ideał ten jednoczy członkinie ze sobą, mobilizuje do wzajemnej solidarności, czyni odpowiedzialnymi za siebie w modlitwie i w ofierze oraz inspiruje do dawania szczególnego wkładu apostolskiego przez dążenie do świętości na drodze ideału – w życie instytutu i Kościoła. Pełna życzliwości atmosfera, serdeczność i otwartość na siebie nawzajem to owoc zawieranego z Matką Bożą i pomiędzy sobą przymierza miłości. Prowadzi ono do głębokiej komunii osób we wspólnocie oraz tworzy środowisko, w którym dojrzewa osobowość każdej siostry i jej postawa wiary. Głębokie więzi międzyosobowe oraz doświadczenie rodziny i domu stanowią podstawę do budowania wspólnoty w wymiarze przyrodzonym i nadprzyrodzonym wśród tych, do których są posłane.
