„Kochaj sercem”, „patrzaj sercem”, „miej serce (litość) nad nami”, „mieć złamane serce” – znanych nam fraz, w których użyto w przeszłości wyrazu „serce”, jest mnóstwo. Znane są też i biblijne wezwania, jak chociażby jedna z wielkich zachęt, by nie zatwardzać własnego serca. W kontekście tekstualnym są one dla nas klarowne. Przypomnijmy sobie zatem kilka aspektów sercowych w Biblii Starego i Nowego Testamentu.
Pismo Święte
Biblijne praktyki pokutne, czyli post
Rozpoczynając liturgiczny okres Wielkiego Postu, niejednokrotnie zastanawiamy się nad odpowiednimi sposobami przeżycia tego czasu. Wkraczamy bowiem w czas wyjątkowy, którego sumienne wykorzystanie ma przynieść nam radość towarzyszącą tajemnicy Zmartwychwstania. By łatwiej było nam przyswoić pewne praktyki, warto zastanowić się nad ich głębokim sensem, w czym może pomóc lektura tekstów biblijnych!
Pieśń Chrystusa i Maryi
On, choć istnieje w postaci Boga,
nie za łakomy łup uznał
być na równi z Bogiem,
lecz ogołocił się, przyjąwszy postać sługi,
zacząwszy istnieć podobnie jak ludzie;
z wyglądu postrzegany jak każdy człowiek
uniżył się stając się posłuszny aż do śmierci:
śmierci na krzyżu!
Dlatego Bóg Go wywyższył
I dał Mu imię, imię nad wszelkie imię,
aby na imię Jezusa uklękło każde kolano:
istot niebieskich, naziemnych i podziemnych,
i aby każdy język wyznał
że Jezus Chrystus Panem
ku chwale Boga Ojca.
(Flp 2, 6-11; Biblia Pierwszego Kościoła)
Nieskalani i upragnieni
Czytając ten hymn, można dostać zawrotu głowy. Święty Paweł jakby na jednym oddechu próbuje wypowiedzieć zachwyt całą historią zbawienia, od czasów przed stworzeniem aż po ostateczne zrealizowanie w pełni czasów. W oryginalnym greckim tekście, autor cały fragment zapisuje w jednym, wielokrotnie złożonym zdaniu, najdłuższym w Nowym Testamencie. Przypomina w tym dziecko chcące z niecierpliwością podzielić się swoją tajemnicą albo zakochaną, która nie potrafi zamilknąć, wychwalając wspaniałe czyny ukochanego. Tłumacze dla większej klarowności sensu dzielą tekst hymnu na krótsze zdania. Miejmy jednak w pamięci, że bardziej niż traktatem teologicznym jest on modlitwą, żarliwą pieśnią uwielbienia, echem starotestamentalnych berakah , błogosławieństw Boga Stwórcy.
Troska o sprawy Pana
Trudno uporządkować, co najbardziej uderza w tej perykopie, jakby każdy element opowieści celowo uderzał w zastane przez Pana Jezusa żydowskie obyczaje. Wydarzenie nie tylko wywracało tradycje panujące w Judei w I wieku, ale do dziś słowa Chrystusa wytrącają z równowagi niejedną osobę zajmującą się posługą w swojej rodzinie albo wspólnocie.
Obietnica Ojca. Zapowiedzi o Duchu Świętym w Starym Testamencie
Poznanie i zrozumienie trzeciej osoby Trójcy Świętej jest dla wiernych nie lada wyzwaniem i trudnością. Można jedynie domniemywać, jakie są przyczyny tego stanu rzeczy. Nie będzie to dla nas ujmą, gdy padnie stwierdzenie, że cierpimy podobnie do uczniów Jezusa. W nich prawdopodobnie też wzbierało rozgoryczenie, gdy słyszeli, że po swojej śmierci Mistrz „pośle im swego Ducha”. Co dopiero musieli myśleć odbiorcy treści starotestamentalnych!
Bóg ubierający
Niejednokrotnie zdarza nam się w codziennym życiu ocenić kogoś po tym, w jaki sposób jest ubrany, wyrazić słowa zachwytu wobec kunsztownie skrojonej tkaniny lub też bezgranicznie się obrazić ze względu na szpetotę czyjejś garderoby. Świat mody prezentuje coraz to bardziej wymyślne stroje, których raczej nie uraczymy na zatłoczonej miejskiej ulicy. Ubiór i wszelkiego rodzaju dekoracje nadal jednak niosą ze sobą ogromny ładunek wiedzy o przywdziewającej je osobie. Nie inaczej było w czasach starożytnych. Sprawdźmy, jak przez autorów biblijnych pojmowana była symbolika stroju i co myśleli o nagości.
Kobieta ze łzami
Przyznam, że podchodzę do tego fragmentu Ewangelii z drżeniem. To jedno z opowiadań, które od dawna mi towarzyszy i ma dla mnie szczególne znaczenie. Zapraszam więc do przyglądania się jej, kobiecie ze łzami – postaram się pokazać jej niezwykłą, proroczą wręcz, wrażliwość.
Czyściec w przypowieściach Jezusa
Czyściec wyobrażamy sobie najczęściej jako stan ogromnej kaźni wywołanej tęsknotą za Bogiem. Pewność osiągnięcia nieba i spotkania z Bogiem, nie tak jak w piekle, skąd wyjścia już nie ma. Czyściec jest chyba jednym z najczęściej dyskutowanych problemów teologicznych, a podczas tych debat wielokrotnie zapominamy o podstawie, jaką jest tekst biblijny. Przyjrzyjmy się, w jaki sposób teologię czyśćca kreuje Jezus w swoich przypowieściach.
Spacer po Raju
Lubię spokojną i radosną atmosferę tego fragmentu. Grupa uczniów idzie z Jezusem przez pola i spontanicznie zaczyna zrywać świeże kłosy, chociaż jest szabat. Musieli czuć się niesamowicie swobodnie przy Mistrzu, skoro zapomnieli nawet o wpajanym od dziecka przykazaniu poszanowaniu dnia świątecznego:
Niemiłosierny dłużnik i miłosierny Bóg
W czwartym już spotkaniu z przypowieściami wygłoszonymi przez Jezusa zastanowimy się nad sceną, w której Chrystus wskazuje na miłosierdzie jako jeden z ważniejszych przymiotów Bożych. Obraz władcy darującego dług swemu słudze jest niezwykle wymowny i zachęca do głębokiej refleksji nad relacją człowieka do Boga. Czy relacja ta zawsze odwzorowuje to, w jaki sposób ludzie wierzący odnoszą się do swoich braci i sióstr? Jak skonstruowana jest sama przypowieść? Jaka jest jej retoryka? Czy Jezus podaje jakieś remedium na trudne relacje z bliźnimi?
Przypowieści o Królestwie Bożym
Trzeci już odcinek z przypowieściami, które są jedną z ważniejszych składowych nauczania Jezusa, poświęcamy analizie tekstu trzynastego rozdziału Ewangelii według św. Mateusza. W tym rozdziale pojawia się aż siedem przypowieści: o siewcy, o kąkolu i pszenicy, o zaczynie, o odnalezionym skarbie i drogocennej perle, o sieci zagarniającej ryby. Czy wszystkie dotyczą jednej i tej samej sprawy? Sprawdźmy!
Dzieci innego świata
„Wówczas podeszło do Niego kilku saduceuszów, którzy twierdzą, że nie ma zmartwychwstania, i zagadnęli Go w ten sposób: «Nauczycielu, Mojżesz tak nam przepisał: Jeśli umrze czyjś brat, który miał żonę, a był bezdzietny, niech jego brat weźmie wdowę i niech wzbudzi potomstwo swemu bratu. Otóż było siedmiu braci. Pierwszy wziął żonę i umarł bezdzietnie. Wziął ją drugi, a potem trzeci, i tak wszyscy pomarli, nie zostawiwszy dzieci. W końcu umarła ta kobieta. Przy zmartwychwstaniu więc którego z nich będzie żoną? Wszyscy siedmiu bowiem mieli ją za żonę». Jezus im odpowiedział: «Dzieci tego świata żenią się i za mąż wychodzą. Lecz ci, którzy uznani zostaną za godnych udziału w świecie przyszłym i w powstaniu z martwych, ani się żenić nie będą, ani za mąż wychodzić. Już bowiem umrzeć nie mogą, gdyż są równi aniołom i są dziećmi Bożymi, będąc uczestnikami zmartwychwstania”
Łk 20, 27-36
Przypowieści w drodze na Golgotę
W drugiej już odsłonie nowego cyklu biblijnego, w którym zachwycamy się złożonością przypowieści Jezusa, ich symboliką i przesłaniem, zapraszam do poznania treści, jakie głosił Chrystus w drodze na Golgotę. W jednym z ostatnich rozdziałów ewangelii św. Marek przekazuje eschatologiczną i apokaliptyczną wizję, jaką przed kilkoma uczniami roztacza Jezus. Wskazuje on na nadejście Sądu Ostatecznego, dnia, w którym ponownie przyjedzie na ziemię, a uczyni to w pełni chwały. Jak wobec takiego obrazu ma się stosowanie języka przypowieści i co one oznaczają?
Złowrogi Bóg?
Poprzednio pisałam o rozłamie, który może powodować w rodzinie przyjęcie Słowa Bożego przez niektórych jej członków, a odrzucenie przez innych. Scena, nad którą dzisiaj się pochylę, ukazuje sytuację, gdy takiego rozłamu doświadczył Pan Jezus. Wers wcześniej ewangelista odnotował, że przyszli do Niego Jego krewni, chcąc powstrzymać Go od publicznej działalności i oskarżając przy tym o szaleństwo. Rozłam postępuje jednak dalej – religijne autorytety ludu występują ze złowrogim oskarżeniem o opętanie.
Rozłam i miecz
„Czy myślicie, że przyszedłem dać ziemi pokój? Nie, powiadam wam, lecz rozłam. Odtąd bowiem pięcioro będzie rozdwojonych w jednym domu: troje stanie przeciw dwojgu, a dwoje przeciw trojgu; ojciec przeciw synowi, a syn przeciw ojcu; matka przeciw córce, a córka przeciw matce; teściowa przeciw synowej, a synowa przeciw teściowej”. (Łk 12, 51-53)
Królestwo Boże jako ziarnko gorczycy
Rozpoczynamy kolejny cykl biblijnych spotkań na łamach naszego czasopisma. Tym razem zajmować będziemy się treściami, jakie w przypowieściach przekazał Jezus, a które, spisane przez ewangelistów, dotarły do nas, będąc ważną częścią Dobrej Nowiny. Wiele z tych przypowieści kojarzymy, jak chociażby te o miłosiernym Samarytaninie lub o synu marnotrawnym. Niektóre pozostają dla nas zagadkowe. O czym one tak naprawdę są? I czy są to treści nadal aktualne?
„Chrystus współumarł z nami, aby nas ogrzać” (św. Ambroży)
Przyszedłem ogień rzucić na ziemię i jakże pragnę, ażeby już zapłonął. Chrzest mam przyjąć, i jakiej doznaję udręki, aż to się stanie. Łk 12, 49-50