Praga, stolica Czech, jest od wielu lat jednym z najpopularniejszych miejsc turystycznych na świecie. Przyciąga piękną architekturą, historią, niezwykłą miejską atmosferą, licznymi legendami i ciekawostkami.
Pośród tysięcy pamiątek, jakie oferują turystom sklepiki w mieście, można dojrzeć rozmaitych rozmiarów figurki i wizerunki Dzieciątka Jezus w pięknych szatach. To jeden z najpopularniejszych symboli Pragi, choć, jak wiadomo, Czechy są obecnie świeckim krajem. Jak gdyby na przekór temu figurka Jezulatka cieszy się ogromną popularnością, a jej odwiedzenie jest obowiązkowym punktem na trasie każdej wycieczki do stolicy Czech.
Figurka Jezulatka
Aby odwiedzić słynącą cudami i łaskami figurkę Dzieciątka, zwanego Praskim Jezulatkiem, należy skierować swe kroki na Małą Stranę. Znajduje się tam kościół należący do zakonu karmelitów bosych pod wezwaniem Panny Marii Zwycięskiej (Panny Marie Vitezne) wraz z klasztorem Praskiego Dzieciątka Jezus.
Kościół wybudowany został w latach 1611–1613 i był własnością niemieckich luteranów. Po zwycięstwie Habsburgów na ziemiach czeskich (bitwa pod Białą Górą w 1620 roku) cesarz Ferdynand II przekazał go karmelitom bosym, zasłużonym w tej bitwie, zmieniając nazwę świątyni. Kościół otrzymał wezwanie Matki Bożej Zwycięskiej jako hołd za pomoc Maryi w walce. Wówczas też kościół zyskał barokowy wystrój.
W ołtarzu głównym znajduje się kopia obrazu Matki Bożej Zwycięskiej z Białej Góry, a w bocznych wizerunki św. Józefa, Joachima i Anny oraz św. Teresy z Awili i św. Jana od Krzyża.
Ołtarz z czczoną przez wiernych postacią Dzieciątka znajduje się za przeszkleniem w kaplicy po prawej stronie kościoła. Jest to niewielka figurka mierząca zaledwie 47 cm. Została wykonana z drewna pokrytego woskiem przez nieznanego hiszpańskiego artystę w XVI wieku, mnicha, któremu według legendy ukazał się mały Jezus. Dzieciątko przedstawiono w pozycji stojącej, ma na sobie królewski płaszcz oraz koronę. Lewą rączką podtrzymuje kulę ziemską z krzyżem, a prawą unosi w geście błogosławieństwa. Jest ubrane w białą koszulkę, lecz zazwyczaj odziane także w jedną z licznych szatek, wybraną stosownie do okresu liturgicznego.
Historia figurki i jej kultu
Księżna Poliksena Lobkowicz otrzymała figurkę małego Jezusa w darze od swej matki, księżnej hiszpańskiej Marii Manrique de Lary, żony czeskiego arystokraty. Był to prezent ślubny. Kiedy owdowiała, przekazała ją w 1628 roku karmelitom bosym, sprowadzonym do Czech cztery lata wcześniej. Księżna, ofiarowując figurkę, powiedziała: „Oto oddaję wam to, co mam najdroższego. Oddawajcie cześć temu Dzieciątku, a na niczym zbywać wam nie będzie”.
Prascy karmelici bosi rozwinęli dzięki temu jeszcze mocniej zakorzeniony już w tradycji Karmelu kult Dzieciątka Jezus, którego wielkimi propagatorami byli m.in. św. Jan od Krzyża i św. Teresa od Jezusa. W zakonie karmelitańskim kult Dzieciątka Jezus nie ogranicza się bowiem tylko do okresu bożonarodzeniowego, lecz trwa cały czas, a jego początki datuje się na połowę XIII wieku. Według legendy uciekająca do Egiptu Święta Rodzina schroniła się u pustelników na Górze Karmel, inne podanie opowiada o zakonniku, który powierzył niegdyś figurce małego Jezusa swoje troski związane z zaopatrzeniem klasztoru.
Kult Dzieciątka w średniowieczu mocno kształtował się pod wpływem pielgrzymek do Betlejem i Jerozolimy, które podkreślały człowieczeństwo Chrystusa. Już wówczas adorowano Dzieciątko i starano się naśladować Jego cnoty, takie jak dobroć, miłość i pokora. Do rozwoju kultu przyczyniały się zakony, zwłaszcza franciszkanie i karmelici, budując szopki bożonarodzeniowe i propagując wśród wiernych liczne formy nabożeństw do małego Jezusa. Później św. Teresa od Dzieciątka Jezus organizowała np. procesje z Jego figurką, pisała o nim wiersze. Ogromnym czcicielem małego Zbawiciela był też św. Jan od Krzyża. Karmelitańscy święci podkreślali w ten sposób w dobie reformacji rangę wcielenia, tajemnicę człowieczeństwa Chrystusa jako jedynej drogi do Ojca. Święta Teresa z Lisieux cały swój system życia duchowego, zwany „małą drogą”, skonstruowała na powierzeniu się Bogu na wzór ufnego dziecka.
Niedługo po ofiarowaniu klasztorowi przez księżną figurki wybuchła wojna trzydziestoletnia, a Praga została najechana przez wojska saksońskie. Następnie podczas potopu szwedzkiego spustoszyły ją wojska króla Gustawa Adolfa. Zakonnicy opuścili klasztor, przenosząc się do Niemiec. Kościół został splądrowany, a figurka zniszczona. W 1638 roku karmelita Cyryl od Matki Bożej odnalazł figurkę Dzieciątka pozbawioną rączek. Według legendy usłyszał od Jezusa słowa: „Zlitujcie się nade mną, a Ja zlituję się nad wami. Zwróćcie mi moje ręce a przywrócę pokój”.
Figurka została naprawiona i na nowo otoczono ją kultem i nabożeństwem. W 1648 roku król szwedzki Karol Gustaw kazał oszczędzić kościół, w którym znajdowała się łaskami słynąca postać Jezusa, zaś głównodowodzący szwedzki generał Koenigsmark zagwarantował klasztorowi i zakonowi bezpieczeństwo żelaznym listem. W 1641 wystawiono Dzieciątku ołtarz, a w 1654 roku kaplicę. W 1655 roku odbyła się koronacja figurki. Koronę ofiarował Bernard Ignatius, pan zamku na Martynice.
Nabożeństwo do Dzieciątka Jezus
Nabożeństwo do Dzieciątka zatwierdził w 1648 roku kard. Ernest Wojciech von Harrach, arcybiskup praski. Wyżsi przełożeni zakonu z Rzymu polecali jego rozpowszechnianie przy klasztorach karmelitańskich na całym świecie. W XIX wieku kult Dzieciątka, dzięki licznym kopiom figurki, wizerunkom i poświęconym mu publikacjom, rozszerzył się na cały świat. W 1895 roku kard. Franciszek Schönbron, arcybiskup praski, założył Arcybractwo Dzieciątka Jezus, ze statutami zatwierdzonymi przez papieża, a kard. Karol Kaspar zorganizował w Czechach w 1935 roku Katolicki Kongres Narodowy pod hasłem: „Rola Boskiego Dzieciątka w odnowieniu wszystkiego w Chrystusie”.
To tylko fragment artykułu…
To wydanie jest wciąż dostępne. Aby przeczytać cały tekst, zamów czasopismo w wersji drukowanej albo zapisz się do naszego biuletynu, a wtedy otrzymasz darmowy dostęp.
Zapisz się tutaj:
W okresie komunizmu karmelitów bosych wypędzono z Pragi, a kult Dzieciątka pomijano milczeniem. Od 1993 roku karmelici bosi oraz siostry karmelitanki znowu opiekują się sanktuarium Jezulatka. Ośrodki kultu Dzieciątka Jezus istnieją na całym świecie, w wielu miejscach spotkać można kopie figurki. Najbardziej znana znajduje się w Salzburgu. Również w Polsce mamy takie figurki, np. w Jodłowej, Kowarach czy Wadowicach. Wiele śląskich kościołów także posiada postać Dzieciątka, ponieważ Jego kult rozpowszechnił się z biegiem czasu na całym Śląsku. Praskie Jezulatko uważane jest także za patrona dzieci. W okresie Bożego Narodzenia uczniowie z praskich szkół i przedszkoli odwiedzają kościół, by zostawić tam listy z życzeniami kierowanymi do figurki Dzieciątka.
Stroje Dzieciątka
Praskie Dzieciątko Jezus, oprócz ofiarowanych Mu na przestrzeni 400 lat cennych wotów i darów, posiada także niezwykłą kolekcję własnych szat. Często jest przebierane przez siostry zakonne w podarowane mu barwne stroje. Zwyczaj ten istnieje od XVII wieku, a część szat można zobaczyć na osobnej wystawie.
Kolory zakładanych strojów (białe, czerwone, fioletowe, zielone, złote) odpowiadają kalendarzowi liturgicznemu. Wszystkie są bogato zdobione złotem, srebrem i kamieniami szlachetnymi, a także wykonane z jedwabiu. Pochodzą z całego świata, m.in. z Chin, Wietnamu, Filipin, Stanów Zjednoczonych. Raz do roku, w rocznicę koronacji, Dzieciątko ubierane jest w strój królewski z płaszczem gronostajowym. Na tydzień przed Bożym Narodzeniem figurka pozostaje nieprzystrojona, co symbolizuje okres oczekiwania na narodziny Zbawiciela. Najstarsza zachowana szata datowana jest na XVII wiek, a jeden z najcenniejszych strojów znajdujących się w kolekcji wykonała ręcznie cesarzowa Maria Teresa Habsburg i podarowała w 1754 roku. Dziś kolekcja obejmuje łącznie około 300 szat. W 2016 roku podarował figurce strój słynny pisarz Paolo Coelho.
To tylko fragment artykułu…
To wydanie jest wciąż dostępne. Aby przeczytać cały tekst, zamów czasopismo w wersji drukowanej albo zapisz się do naszego biuletynu, a wtedy otrzymasz darmowy dostęp.
Zapisz się tutaj:
Maleńka figurka Dzieciątka przyciąga co roku miliony turystów, udzielając im hojnie łask. Nieustannie zapisywane są kroniki cudów. W 2009 roku klasztor odwiedził Benedykt XVI, ofiarowując Dzieciątku płaszczyk i jedną z koron. Odmówił też wówczas piękną modlitwę:
„Panie Jezu, widzimy Cię jako Dziecię i wierzymy, że jesteś Synem Bożym, który przez Ducha Świętego stał się Człowiekiem w łonie Maryi Panny. Tak jak w Betlejem, także my razem z Maryją i Józefem, aniołami i pasterzami adorujemy Cię i wyznajemy, że jesteś naszym jedynym Zbawicielem. Stałeś się ubogim, aby nas swoim ubóstwem ubogacić; daj abyśmy nigdy nie zapominali o ubogich i o tych, którzy cierpią. Strzeż naszych rodzin, błogosław wszystkim dzieciom całego świata i spraw, aby między nami zawsze panowała miłość, którą Ty nam przyniosłeś, aby czyniła nasze życie szczęśliwszym. Daj wszystkim ludziom, Jezu, aby zrozumieli przesłanie Bożego Narodzenia, aby zrozumieli, że Ty przyszedłeś dać całej ludzkiej rodzinie światło, radość i pokój. Ty jesteś Bogiem, żyjesz i królujesz z Bogiem Ojcem w jedności Ducha Świętego przez wszystkie wieki wieków. Amen”.
