Polacy, którzy po II wojnie światowej osiedli się w Wielkiej Brytanii, nie mieli możliwości pielgrzymować do Częstochowy czy Wilna. Miejscem o podobnym znaczeniu duchowym stało się dla nich Aylesford, mała miejscowość w południowej Anglii, w hrabstwie Kent, gdzie w 1251 roku Matka Boża objawiła się św. Szymonowi Stockowi i przekazała mu orędzie o szkaplerzu karmelitańskim.
Tradycja pielgrzymowania polskich emigrantów do sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej, zapoczątkowana w 1952 roku, trwa do dzisiaj. „Pierwsza pielgrzymka odbyła się w 1952 roku, zaledwie trzy lata po ponownym przejęciu miejsca przez karmelitów. Pamiętam te nasze wyjazdy do Aylesford z rodzicami. Na początku nie korzystaliśmy z autokarów czy samochodów. Jechaliśmy pociągiem do stacji Aylesford, skąd szło się pieszo do sanktuarium. Ołtarz polowy stał na środku pustego placu, nie było kaplic, zabudowań, zaplecza sanitarnego. Były szczątki starego klasztoru i pamięć o św. Szymonie Stocku i szkaplerzu. Dla Polaków jednak to miejsce stało się celem licznych pielgrzymek, bo tu właśnie znaleźli swoje miejsce, źródło pociechy i radości w trudnym emigracyjnym życiu” – wspominała na łamach emigracyjnego „Dziennika Polskiego” Aleksandra Podhorecka.
Co roku na początku września Polacy z licznych parafii Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii wyruszają do Aylesford. Przybywają do ważnego centrum kultu maryjnego, chcąc odnowić i umocnić więź z Bogiem i ponownie oddać wszystkie sprawy pod opiekę Maryi.
Objawienie o szkaplerzu karmelitańskim
Do Aylesford karmelitów sprowadził z Ziemi Świętej baron Richard de Grey, który, powracając z krucjat w Ziemi Świętej, przywiózł grupę mnichów z Góry Karmel oraz przekazał im posiadłość położoną nad rzeką Medway. Klasztor w Aylesford nazywany jest często „drugim Karmelem”. To tutaj w 1247 roku odbyła się kapituła generalna zakonu, która za zgodą papieża Innocentego VI zmieniła charakter zgromadzenia z eremickiego (pustelniczego) na mendykancki (żebraczy). W szczytowym okresie rozwoju zakonu na Wyspach Brytyjskich funkcjonowało czterdzieści klasztorów. Nowe fundacje powstawały także w Walii i Szkocji. Rozwój wspólnoty przerwała reformacja anglikańska i kasata zakonu. Dopiero w 1949 roku udało się brytyjskim karmelitom odkupić zagrabiony klasztor i powrócili oni do Aylesford. Klasztor został odrestaurowany i rozbudowany, odzyskując swój dawny blask.
Opactwo w Aylesford znane jest jednak na całym świecie z powodu jednego wydarzenia. W nocy z 15 na 16 lipca 1251 roku karmelicie Szymonowi Stockowi objawiła się Matka Boża i przekazała orędzie o szkaplerzu: „Weź najukochańszy synu ten szkaplerz twego Zakonu, jako wyróżniający znak i symbol przywilejów, który otrzymałam dla ciebie i wszystkich synów Karmelu. Jest to znak zbawienia, ratunek pośród niebezpieczeństw, przymierze pokoju i wszechwieczna ochrona. Kto w nim umrze, nie zazna ognia piekielnego”. Objawienie to było znakiem opieki i umocnienia dla wspólnoty zakonnej, która zmagała się wtedy z wieloma przeciwnościami.
W średniowieczu orędzie o szkaplerzu rozprzestrzeniło się w chrześcijańskiej Europie. Miniaturowa wersja szkaplerza, znana nam dzisiaj, spopularyzowana została w epoce renesansu, kiedy wielu świeckich chciało nosić na sobie dyskretny, ale widoczny znak przywiązania do duchowości karmelitańskiej. Szkaplerz noszony z wiarą jest od tego czasu przypomnieniem, że Maryja to nasza patronka, pośredniczka i przewodniczka dla wszystkich szukających Boga. Jest naszą niezawodną opiekunką podczas życia i w godzinę śmierci. Chrześcijanin noszący szkaplerz powinien naśladować w codziennym życiu Maryję, która przybliża nas do Jezusa, oraz pracować dla rozszerzania Królestwa Bożego. Orędzie szkaplerza zaprasza każdego do uczynienia ze swojego życia modlitwy, na wzór Matki Bożej.
Podczas corocznej pielgrzymki do Aylesford polscy emigranci mogą przyjąć z rąk karmelity szkaplerz oraz dołączyć do wielkiej rodziny karmelitańskiej.
Polskie Aylesford
Polscy emigranci wyruszają na coroczną wrześniową pielgrzymkę do sanktuarium Matki Boskiej Szkaplerznej z najróżniejszych zakątków Wielkiej Brytanii. Najwięcej pielgrzymów przyjeżdża z Londynu oddalonego o półtora godziny drogi samochodem. Nie brakuje jednak przybyszów z centralnej czy północnej Anglii. Przyjeżdżają zorganizowane wspólnoty z licznych parafii Polskiej Misji Katolickiej, ale też pojedyncze rodziny czy grupy przyjaciół. Podobnie jak w przeszłości dla emigracji żołnierskiej, tak i współcześnie dla wielu emigrantów ekonomicznych wrześniowy wyjazd do Aylesford stał się już tradycją.
W powojennej odbudowie opactwa swoje wielkie zasługi ma wielu architektów i artystów. Wśród nich wyjątkowe miejsce zajmuje polski malarz, rzeźbiarz i pisarz Adam Kossowski (ur. w 1905 w Nowym Sączu, zm. w 1986 w Londynie). Doskonale wykształcony w Polsce i we Włoszech. Jego karierę artystyczną i konserwatorską w kraju przerwała II wojna światowa. Aresztowany przez wojska sowieckie i zesłany nad Peczorę. W najtrudniejszym okresie zsyłki postanowił, że jeśli przeżyje, zrobi coś dla Boga. Odnaleziony w Kazachstanie, ciężko chory, został ewakuowany wraz z wojskiem polskim do Persji, a następnie do Wielkiej Brytanii. W 1950 roku wygrał konkurs na wykonanie dekoracji kaplic, budynków klasztornych i dziedzińców w odbudowywanym klasztorze w Aylesford. Pracę realizował do 1972 roku, wykonując około 80 ceramicznych płaskorzeźb wielkich rozmiarów, ponad 220 obrazów olejnych i temperowych, relikwiarz św. Szymona Stocka, polichromie oraz witraże. Adam Kossowski pochowany został w Aylesford.
Perła architektury sakralnej
Opactwo karmelitańskie w Kent położone jest w pięknej scenerii, w hrabstwie zwanym często „ogrodem Anglii”. Stanowi perłę architektury i sztuki sakralnej. W miejscu nieistniejącej już średniowiecznej świątyni, podczas powojennej odbudowy architekt Adrian Gilbert Scott zaplanował centralną kaplicę na planie otwartym, otoczoną wieńcem mniejszych kaplic. Plac przed centralną kaplicą może pomieścić tysiące pielgrzymów. W centrum otwartego głównego ołtarza znajduje się figura Wniebowzięcia NMP autorstwa rzeźbiarza Michaela Clarka. Po prawej stronie od ołtarza znajduje się niewielka kaplica św. Anny z licznymi płaskorzeźbami przedstawiającymi sceny z życia rodziny Joachima i Anny. Miejsce to zachęca do refleksji nad wartością rodziny.
To tylko fragment artykułu…
To wydanie jest wciąż dostępne. Aby przeczytać cały tekst, zamów czasopismo w wersji drukowanej albo zapisz się do naszego biuletynu, a wtedy otrzymasz darmowy dostęp.
Zapisz się tutaj:
W tym roku polska pielgrzymka do Aylesford odbędzie się w niedzielę 7 września. Szczegółowe informacje na temat wydarzenia można uzyskać na stronie internetowej Polskiej Misji Katolickiej w Anglii i Walii: www.pcmew.org.
Zobacz także:
