Wybrani przez Chrystusa apostołowie mają stanowić dwanaście filarów, na których pragnie On oprzeć swój Kościół. Tego Bożego zamysłu nie przekreśla zdrada Judasza, wykluczająca go spośród Dwunastu. Duch Święty wskazuje pozostałym uczniom Pana sposób uzupełnienia apostolskiego grona.
Jezus, wybierając tych, którzy mieli Mu towarzyszyć, odwołuje się do historii i tradycji narodu wybranego. Biblijny patriarcha, Jakub, miał dwunastu synów, którzy dali początek dwunastu pokoleniom Izraela. Gdy po wyjściu z Egiptu Hebrajczycy stanęli u granic Kanaanu, Mojżesz podzielił Ziemię Obiecaną pomiędzy wspomniane rody izraelskie. Naród wybrany przywiązywał ogromną wagę do tego podziału, każdy zaś Izraelita uważał przynależność do danego pokolenia za podstawę swojej tożsamości.
Gdy w Apokalipsie św. Jana czytamy opis niebiańskiego Jeruzalem, które nastanie w czasach mesjańskich, zauważamy, że liczba dwanaście odgrywa tam kluczową rolę. Nowa Jerozolima ma mieć dwanaście bram, na których wypisane zostaną imiona kolejnych pokoleń Izraela oraz tyleż samo warstw fundamentów z imionami dwunastu apostołów Baranka. Sam Jezus zapowiada natomiast w Ewangelii, że dla Jego uczniów przygotowano w Niebie dwanaście tronów, a im samym dana będzie władza, by sądzić dwanaście rodów izraelskich.
Święty Maciej jest tym, który w gronie Dwunastu zastąpił Judasza Iskariotę, gdy ten powiesił się, nie mogąc znieść wyrzutów sumienia, jakie dręczyły go po wydaniu Chrystusa na śmierć. W Piśmie Świętym Maciej wspominany jest tylko raz – przy okazji swego wyboru.
Po Wniebowstąpieniu Chrystusa pozostali apostołowie wrócili z Góry Oliwnej do Jerozolimy, by trwać na modlitwie w Wieczerniku wraz z Maryją oraz innymi uczniami i uczennicami Pana. Tam zabrał głos św. Piotr, który stwierdził, iż zdrada Judasza oraz późniejsze jego losy stanowiły wypełnienie proroctwa zapisanego w Starym Testamencie. Nawiązując do jednego z psalmów, Kefas zaznaczył, że aby do końca wypełniły się słowa Pisma, miejsce Judasza powinien zająć jeden z tych uczniów, którzy towarzyszyli Chrystusowi i apostołom od chrztu Mesjasza w Jordanie po Jego Wniebowstąpienie.
Na kandydatów wybrano Józefa Barsabę z przydomkiem Justus oraz Macieja. Następnie, odmówiwszy modlitwę, rzucono losy. W ten sposób do grona Dwunastu dołączono drugiego z wymienionych uczniów Pańskich.
Słowa Piotra potwierdzają, że Maciej był świadkiem całej ziemskiej działalności Jezusa, towarzyszył Mu, słuchając Jego słów i oglądając dokonywane przez Niego cuda. Według Euzebiusza z Cezarei należał on do grona siedemdziesięciu dwóch uczniów Pańskich. Wiara Macieja musiała być mocna, skoro to właśnie on został wytypowany jako ten, który mógłby zastąpić niewiernego ucznia.
Niewielka ilość informacji o św. Macieju sprawiła, że jego postać stała się popularna w środowiskach gnostyckich. To tam w II w. powstała Ewangelia Macieja. Apostoł ten jest również przywołany jako autor Księgi Tomasza. W oparciu o tę tradycję św. Klemens Aleksandryjski napisał o nim: „Podobnie i Maciej miał taką samą szerzyć naukę, że z ciałem należy walczyć, duszę zaś krzepić wiarą i wiedzą”.
Imię Maciej, które po grecku brzmi Matthias, jest skróconą formą hebrajskiego imienia Mattatyah, oznaczającego „dar Jahwe”. Z jednej strony św. Maciej doświadcza więc wielkiej łaski, daru Pana, jakim jest dołączenie do grona Dwunastu. Temu darowi pozostanie on wierny także w obliczu prześladowań, składając świadectwo męczeńskiej śmierci. Z drugiej strony on sam jest darem dla Kościoła, a jego wybór bezpośrednio poprzedza największy dar, jaki zostanie dany Kościołowi – dar Ducha Świętego, zesłanego w dniu Pięćdziesiątnicy.
Brak jednoznacznych przekazów na temat tego apostoła sprawił, że w przeszłości powstawały różne legendy mówiące zarówno o jego działalności, jak i śmierci. Według tradycji miał on zostać ukamienowany bądź ścięty toporem. Istnieje podanie, iż relikwie apostoła miała odnaleźć św. Helena, matka cesarza Konstantyna Wielkiego. Obecnie znajdują się one Rzymie, w Bazylice Matki Bożej Większej oraz w Trewirze, gdzie w średniowieczu powstał ważny ośrodek jego kultu.
s. Urszula Dzielawska CMBB
Tomasz Parciński
