Choć nowenna pompejańska jest dziś szeroko rozpowszechniona w Polsce, wciąż zdecydowana większość osób, które ją odmawiają, nie zdaje sobie sprawy, że ma ona swojego autora. Wiele osób sądzi, że została przekazana przez Maryję Fortunatinie Agrelli w objawieniu, co sugerują liczne modlitewniki…
Nie odmawiam ich autorom talentu pisarskiego ani osobistej żarliwości w propagowaniu świętych i nabożeństw. Mimo to wielkim błędem jest opieranie wywodów na internetowych publikacjach, niepodawanie źródeł i bibliografii oraz nieoznaczanie cytatów.
Posłużę się pewnym przykładem: kiedyś, przeglądając książkę o nowennie pompejańskiej, wydaną przez szacowne wydawnictwo, zacząłem rozpoznawać własne konstrukcje stylistyczne. Po wnikliwszym sprawdzeniu okazało się, że cała (!) ta książka była nieco zmodyfikowaną wersją mojego artykułu. Ani autorzy plagiatu, ani wydawca nie widzieli w tym problemu… Jako filolog proponuję zatem: sięgajmy do źródeł – a te są naprawdę obfite. Longo był niezwykle płodnym pisarzem, a dzięki wieloletniej współpracy z sanktuarium w Pompejach w Wydawnictwie Rosemaria ukazały się przekłady głównych jego dzieł.
Historia i wspomnienia
„Cuda i łaski Królowej Różańca Świętego w Pompejach” to książka, którą Bartolo Longo wydał pod koniec XIX wieku. W Polsce ukazała się już przed ponad stuleciem, a w 2010 roku ponownie w Wydawnictwie Rosemaria. Publikacja zawiera historię sanktuarium w Pompejach, dzieje cudownego obrazu oraz pierwsze cuda za przyczyną Matki Bożej Pompejańskiej. Uzupełniają ją najstarsze świadectwa, jakie obficie spływały na ręce Bartola Longo. Książka liczy 368 stron.
W drugim etapie życia Bartolo Longo napisał kolejną książkę – „Historię sanktuarium w Pompejach”, opatrzoną podtytułem „Boska epopeja”. To dzieło przedstawia losy pierwszych czcicieli Matki Bożej Pompejańskiej na tle wydarzeń historycznych, politycznych i religijnych. W pasjonujący sposób ukazuje powstanie kościoła pompejańskiego, historię cudownego obrazu, początki nowenny pompejańskiej i innych nabożeństw oraz liczne cuda i znaki z nieba. Można ją śmiało nazwać świadectwem życia Bartola Longo i zarazem obowiązkową lekturą dla każdego świadomego czciciela Matki Bożej Pompejańskiej. Książka liczy 424 strony w dużym formacie, zawiera zdjęcia z epoki oraz fotografie współczesne.
Biografie Longo
Wczytując się w „Historię…”, zauważymy, że Longo pomija niektóre trudne aspekty swego życia, np. te związane z konfliktami z duchownymi oraz problemami, jakie stwarzali jego przeciwnicy. Dlatego doskonałym jej uzupełnieniem są dwie biografie: „Bartolo Longo. Miłosierdzie, które zmienia historię” autorstwa ks. Antonia Illibato. Jest to obszerna, 376-stronicowa książka o świętym. Druga to „Bartolo Longo. Od kapłana szatana do Apostoła Różańca” mojego autorstwa, licząca 244-stron opowieść zanurzona w kontekście epoki.
Modlitwy ułożone przez Bartola
Przejdźmy teraz do pisarstwa religijnego Bartola Longo. „Modlitwa z wiarą” to oficjalny modlitewnik pompejański, zawierający prawdy wiary i modlitwy ułożone przez założyciela sanktuarium. Znajdziemy w nim Suplikację do Królowej Różańca Świętego oraz pierwotną wersję nowenny pompejańskiej z 1879 roku, stworzoną wtedy jako nabożeństwo na dziewięć dni. Książeczka doczekała się setek wydań, a jej pierwszy polski nakład (10 000 egzemplarzy) trafił do więzień w Polsce. Teraz jest dostępna dla każdego.
Nowennę pompejańską, zarówno w wersji pierwotnej, jak i przyjętej w Polsce wersji 54-dniowej, zawiera książeczka „Nowenna pompejańska. Historia, instrukcja, świadectwa”. Za to „Różaniec i nowenna pompejańska” to kompendium wiedzy o tytułowych nabożeństwach. Na 100 stronach, ilustrowanych kolorowymi zdjęciami, znaleźć można przykłady świętych, historię oraz instrukcje dotyczące nowenny pompejańskiej i różańca. Ta bestsellerowa publikacja zawiera też świadectwa, rozważania różańcowe Bartola Longo, daty ramowe modlitwy oraz nieco innych materiałów.
Nabożeństwa
Bartolo Longo jest znany jako autor nabożeństw, szczególnie „Nabożeństwa dwudziestu sobót”. Ta publikacja, wskazywana przez papieży (m.in. Jana Pawła II oraz Franciszka), na 344 stronach zawiera rozważania tajemnic różańcowych, stanowiące niewyczerpane źródło inspiracji do modlitwy. Zawarte dwie metody odprawiania nabożeństwa sobót umożliwiają modlitwę samodzielną lub pod przewodnictwem kapłana.
Uzupełnieniem tej pozycji są „Świadectwa i przykłady świętych na nabożeństwa sobót, maryjne i różańcowe”. To cenna pomoc duszpasterska w nabożeństwach ku czci Maryi, odpowiednia także do indywidualnej lektury. Książka, licząca 240 stron, została podzielona na dwadzieścia rozdziałów, po jednym na każdą sobotę.
W poprzednim moim artykule wspomniałem również o książce „Miesiąc ku czci św. Józefa”, nabożeństwie napisanym po cudzie św. Józefa w sanktuarium w Pompejach. To unikatowe dzieło składa się z 31 rozdziałów (na 248 stronach), przeznaczonych do codziennej lektury przez cały miesiąc. Każdy rozdział zawiera rozmyślanie o św. Józefie, zadanie do wykonania oraz modlitwy. Jest dostępna także jako audiobook na CD.
Inne publikacje oraz filmy
Warto również wspomnieć o książce „Matka Boża Pompejańska ratuje dzieci więźniów” – przejmujących historiach dzieci wychowanków domu prowadzonego przez Bartola Longo oraz o nawróceniach ich rodziców.
Uznaniem cieszą się także „Najpiękniejsze świadectwa nowenny pompejańskiej” — zbiór świadectw wybranych z Wielkich Ksiąg Łask, które przekazujemy do sanktuarium w Pompejach jako nasze votum dziękczynne.
W Polsce ukazał się tryptyk „Tajemnica nowenny pompejańskiej”, obejmujący trzy filmy: „Pompeje. Miasto Maryi”, „Bartolo Longo. Człowiek miłosierdzia” oraz „Fenomen nowenny pompejańskiej”. Produkcje te są dostępne na DVD oraz nieodpłatnie w internecie (na YouTube). Polecamy je animatorom i duszpasterzom pragnącym szerzyć kult Bartola Longo w parafiach.
Ponadto dostępna jest na DVD adaptacja włoskiego filmu biograficznego „Różaniec i miłosierdzie”.